PARAFIA RZYMSKOKATOLICKA W KRYŁOWIE:
Dane teleadresowe: |
Par. Narodzenia N.M.P w Kryłowie, ul. Sokalska 3 a, 22-530 Mircze, tel. 84 651-98-12 |
Proboszcz: | ks. Michał Moń (ur. 1982 - święc. kapł. 2008 - w parafii od 2021) |
Wikariusz: | vacat |
Do parafii należą miejscowości: | Gołębie, Górka, Kosmów, Kosmów Kol., Kryłów, Kryłów Kol., Małków, Prehoryłe, Zaręka. |
Kościoły filialne: | Górka Zabłocie, Kosmów, Gołębie |
Odpust: | 8 IX |
Liczba mieszkańców: | 2180 (w tym 1964 katolików) |
-------------------------------------------------------------------------- |
--------------------------------------------------------------------------- |
Msze św. w niedziele i święta w kościele parafialnym | godz.: 8:00, 9:30, 11:30 |
Msze św. w niedziele i święta w kaplicach dojazdowych (w wakacje nie odprawia się) | godz.: 8:15 (Kosmów), 10:30 (Górka Zabłocie), 12:30 (Gołębie). |
Msze św. w dni powszednie w kościele parafialnym | godz.: 16:00 (okres zimowy), 18:00 (okres letni) |
Parafia należy do dekanatu hrubieszowskiego południowego |
Z dziejów kryłowskiej parafii rzymskokatolickiej:
Pierwsza parafia katolicka powstała prawdopodobnie już w XV wieku. W 2.
poł. w. XVI
silny ośrodek kalwiński (zbór, szkoła wyższa). W roku 1543
Kryłów przeszedł na własność Stanisława Ostroroga, który
zlikwidował parafię katolicką, zaś kościół przekazał na
zbór kalwiński.
Protestanci
zachowali swoje znaczenie do początku w. XVII (w 1635 przywrócono parafię łacińską).
W latach: 1757-1808
istniał kościół i klasztor reformatów,
skasowany
przez zaborców (w II połowie w. XIX pozostały po nim już
tylko ruiny). Do 1875 roku teren parafi zamieszkiwali unici,
którzy mieli swoje cerkwie m.in. w Kryłowie i Prehoryłem.
Zostały one następnie przejęte przez prawosławnych, zaś w roku 1938
zniszczone przez władze polskie. Obecnie na terenie parafii mieszka ok
30 prawosławnych.
Parafia była dobrze
uposażona, a w r. 1635 zostało ono jeszcze zwiększone przez Mikołaja
Ostroroga (zobacz akt erekcyjny ówczesnego kościoła farnego). Obecnie przy parafii jest 12 ha ziemi.
W ramach
działalności charytatywnej założono szpital dla ubogich,
który funkcjonował jeszcze w w. XIX.
Archiwum
parafialne zawiera m.in. księgi metrykalne od r. 1820. księgę wizytacji
(księgi metrykalne pounickie od r. 1826), księgę zmarłych
reformatów od r. 1757.
Pierwszy kościół rzymskokatolicki w w. XVI zamieniono na zbór kalwiński. Nowy kościół, pw. Najśw. Sakramentu, ukończony w r. 1637 kosztem Ostrorogów. Dwa następne również drewniane, z r. 1695 i ok. 1754-6r. Obecny wzniesiony w latach: 1859-60 z fundacji Anieli z Rzewuskich Chrzanowskiej, konsekrowany w październiku 1860 r., przez bp. Walentego Baranowskiego, uszkodzony w czasie II wojny światowej (m.in. częściowo zniszczono wieże), odnowiony po drugiej wojnie światowej. W r. 1965 wykonano ankrowanie i usunięcie pęknięcia sufitu, w r. 1967 odnowienie wewnątrz. Kolejne odnowienie wnętrza było w r. 1980.
Obecny kościół w stylu neogotyckim, murowany z cegły, otynkowany; trzynawowy, z wieżą od frontu, przy
prezbiterium zakrystia, przy nawie kruchta. Ołtarz główny
neogotycki z 2. poł. w. XIX, z obrazami Matki Boskiej z Dzieciątkiem,
barokowym z 1. poł. w. XVIII, w sukience srebrnej rokokowej, oraz św.
Wawrzyńca z w. XIX. Dwa ołtarze boczne klasycyzujące z 2. poł. w. XIX:
w lewym obrazy św. Józefa i Trójcy Św. w
zwieńczeniu, z 1. poł. w. XIX oraz malowane antepedium z
przedstawieniem Ucieczki do Egiptu z tegoż czasu; w prawym krucyfiks
barokowy z w. XVIII i obraz św. Hieronima z 1. poł. w. XIX oraz
antepedium malowane z przedstawieniem św. Stanisława bpa z tegoż czasu.
Obrazy o charakterze barokowo-ludowym z 1. poł. w. XIX: 1. św.
Franciszka; 2. zakonnika, oba pochodzące zapewne z nieistniejącego
kościoła reformatów; 3. św. Stanisława bpa. Rzeźby: 1-2. śś.
Jerzego i Floriana, z 1. poł. w. XIX; 3. Chrystusa Frasobliwego ludowa
z w. XIX. Płaskorzeźba Stygmatyzacji św. Franciszka z w. XVIII (?).
Epitafium marmurowe Anieli z Rzewuskich Chrzanowskiej (zm. w r. 1858),
fundatorki kościoła, z herbem Poraj. Ławki nowe, polichromia z r. 1981,
na chórze muzycznym 12-głosowe organy z XIX w.,
chrzcielnica neogotycka. Epitafia zamieszczono w przedsionku
(Chrzanowskich, Pohoreckich. Swieżawskich, Rulikowskich, Horodyskich),
ambona neogotycka, żeliwna (w. XIX).
Cmentarz
kościelny otoczony murem z okresu budowy kościoła, z trzema kaplicami w
narożach i bramką o cechach klasycystycznych oraz dzwonnicą
klasycystyczno-neogotycką w niej 3 dzwony zakupione w r. 1956.
Chcesz wiedzieć więcej o historii Kościoła - kliknij tutaj.
Inne obiekty sakralne istniejące na terenie parafii:
1. Kościół filialny, pw. MB Częstochowskiej, w Górce Zabłociu, przeniesiony z Aleksandrowa k. Biłgoraja, poświęcony, 20 sierpnia 1998 r., przez bpa Mariusza Leszczyńskiego
2. Kościół filialny w Kosmowie, poświęcony 7 listopada 1999 r., przez bpa zamojsko-lubaczowskiego Jana Śrutwę
3. Kościół filialny w Gołębiu, w budynku dawnej szkoły.
4. Na cmentarzu katolickim, obok kaplicy murowanej z lat: 1855-9, bezstylowej, nagrobek Józefa Benedykta Chrzanowskiego (zm. w r. 1837), umieszczony na kopcu, żeliwny, w kształcie kolumny zwieńczonej urną.
5. Na cmentarzu pocerkiewnym dwa nagrobki kamienne: 1. Marianny z Brackowskich Majewskiej (zm. w r. 1788) w kształcie obelisku; 2. ks. Franciszka Teodora Skarskiego (zm. w r. 1851).
6. Figury przydrożne. Kamienne: 1. Położona przy dawnym rynku. Na postumencie i cokole, pokrytym ornamentem rokokowym, ze spływami wolutowymi po bokach, rzeźba św. Jana Nepomucena z 2. poł. w. XVIII. 2. Położona przy drodze do Szychowic, na szkarpie, przy tzw. cudownym źródle. Rzeźba niezidentyfikowanego świętego z przełomu w. XVIII/XIX, obok drewniana skarbonka ze starymi okuciami. 3. o drewnianej figurze św. Antoniego w Lesie Małkowskim, 4. św. Michała, 5. Św. Mikołaja w Kol. Kryłów
Cmentarze:
1. Cmentarz rzymskokatolicki w Kryłowie, dawniej także prawosławny, czynny, założony, jako kontynuacja cmentarza przykościelnego, pod koniec w. XVIII lub na początku w. XIX, w kształcie trójkąta prostokątnego o pow. 4, 6 ha, podzielony na kwatery, ogrodzony metalową siatką przy metalowych słupach
2. Cmentarz żydowski w Kryłowie, nieczynny
3. Cmentarz prawosławny w Małków Kol., nieczynny, założony po r. 1875, ogrodzony wałem ziemnym
4. Cmentarz greckokatolicki w Prehoryłem, nieczynny, założony prawdopodobnie w XVIII w., o pow. 0,3 ha
5. Cmentarz prawosławny w Kosmowie - całkowicie zaniedbany, położony nad Bugiem w środkowej części wsi.
Chrztów od r. 1841
Małżeństw
od r. 1859
Zmarłych
od r. 1826
Lista
proboszczów:
Ks. Adam Jasiński
– w 1635 roku wymieniany w Akcie Erekcji Kościoła Farnego w Kryłowie.
Ks. Paweł Iwicki - w latach 1660 r. – 1672 r.
Ks. Piotrowski - od 1672 r.
Ks. Tomasz Józef Zawadzki - do 1717 r.
Ks. Wojciech Onufry Górski - 1717 r. - 1749 r.
Ks. Józef Siekierzyński - 1749 r. - 1753 r.
Ks. Wawrzyniec Wilczyński - 1754 r. - 1762 r.
Ks. Franciszek Skórski - od 1805 r. do 16 listopada 1854 r. Pochowany na cmentarzu kryłowskim.
Ks. Antoni Dziaszkowski - wikariusz kryłowski, zarządza po śmierci Ks. Skórskiego parafią do lutego 1855 r.
Ks. Mikołaj Garlicki - od 10 lutego do połowy lipca 1855 r.
Ks. Jan Garbaczewski - od lipca 1855 r. do maja 1869 r.
Ks. Franciszek Flis - od maja 1869 r. do maja 1872 r.
Ks. Alipiusz Kałużyński - od 1872 r. do stycznia 1883 r.
Ks. Franciszek Matras - od maja 1883 r. do lipca 1885 r.
Ks. Franciszek Sejdziński – od lipca 1885 r. do maja 1886 r.
Ks. Józef Dębowski - od maja 1886 r. do października 1909 r. Zmarł 11 listopada-1909 r. Pochowany na cmentarzu kryłowskim.
Ks. Józef Adamczyk - od października1909 r. do końca 1909 r.
Ks. J. Mastalerz - od początku 1910 r. do czerwca 1910 r.
Ks. W. Uleniecki - od czerwca 1910 r. do czerwca 1911 r.
Ks. Piotr Tarkowski - od czerwca 1911 r. do lipca 1916 r.
Ks. Jan Stormke - od lipca 1916 r. do lipca 1917 r.
Ks. Władysław Matuszyński - od lipca 1917 r. do marca 1919 r.
Ks. Jan Szlachetka - od marca 1919 r. do końca 1931 r.
Ks. F. Szum - od stycznia do marca 1932 r.
Ks. A. Strykowski - od marca do maja1932 r.
Ks. A. Czajkowski - od maja do 23 września 1932 r.
Ks. Kazimierz Mańkowski - rządził parafią od 24 września 1932 r. do 10 kwietnia 1936 r., kiedy to ustąpił na własną prośbę.
Ks. Aleksander Chawryluk - rządził parafią od kwietnia 1936 r. do 6 marca 1944 r.
od 7 marca 1944 r. do 4 kwietnia 1946 r. - parafia bez obsady duszpasterskiej.
Ks. Henryk Kozłowski - od 5 kwietnia 1946 r. do połowy 1948 r.
Ks. Józef Gonkowski - od połowy 1948 r. do czerwca 1951 r.
Ks. Longin Ziarko - od czerwca 1951 r. do czerwca 1952 r.
Ks. Jan Chlebicki - od listopada 1952 r. do 17 lipca 1957 r.
Ks. Franciszek Markut - od 18 lipca 1957 r. do 15 maja 1964 r.
Ks.Aleksander Plewik - wikariusz kryłowski - zarządza parafią od 10 lutego do 26 lipca 1964 r.
Ks.Franciszek Cymborski – od 26 lipca 1964 r. do czerwca 1979 r.
Ks. Piotr Miziuła - od 9 lipca 1979 r. do 1989 r.
Ks. Zbigniew Kociołek - od 1989 r. do 1994 r.
Ks. Jan Bojarski - od 1994 r. do 2007 r.
Ks. Stefan Kuk - od 2007 r. do 15 sierpnia 2021 r.
Ks. Michał Moń - od 16 sierpnia 2021 r. - nadal
Powołania
z terenu parafii:
Ks. Antoni Teofil
Stormke (*1905 + 1970) - spoczywa na cmentarzu w Siedlcach,
ks. Franciszek Buhajczuk (*1955 + 2014) - spoczywa na cmentarzu w Nieliszu,
ks. Jan Krzysztof Domański (*1955) - proboszcz par. Konopnica (archidiec. lubelska),
ks. Kazimierz Kiełbania (*1947 + 2018) - spoczywa na cmentarzu w Kryłowie,
ks. Dariusz Zygmunt Stankiewicz (*1962) - wikariusz par. MBKP Lublin (archidiec. lubelska),
ks. Wiesław
Wróbel (*195?) - proboszcz par. Czołki (diec. zamojsko - lubaczowska),
ks. Jarosław Przyczyna (* 1969) - proboszcz par. Łaszczówka (diec. zamojsko - lubaczowska).
Stowarzyszenia,
organizacje i ruchy religijne:
- Koła Żywego
Różańca,
- Rodziny MB Szkaplerznej,
- Ministranci
( źródło - http://www.zamosc.opoka.org.pl/ )
Okładka z księgi "Rozporządzenia Władzy Diecezjalnej Lubelskiej i Rządowe Królestwa Polskiego w Kościele Kryłowskim z Ambony ogłaszane od roku 1844" | Wstęp do kroniki parafialnej z roku 1946. |
||
Strona tytułowa z Księgi Wizytacji Bpa Skarszewskiego z 1816 roku. | Wpis Biskupa Lubelskiego Ks. Stefana Wyszyńskiego z czasów wizytacji kanonicznej w roku 1947. |
||
Odręczny wpis ks. Skórskiego z 1841 roku na okładce Księgi Wizytacji a dotyczący fundacji organów do kryłowskiego kościoła. |
Protokół zdawczo-odbiorczy z 1869 r.
Przekazanie
archiwum parafialnego przez ustępującego proboszcza ks.Jana
Garbaczewskiego obejmującemu parafię ks.Franciszkowi Flisowi. CZ 1.
|
||
Protokół zdawczo-odbiorczy z 1869 r.
Przekazanie
archiwum parafialnego przez ustępującego proboszcza ks.Jana
Garbaczewskiego obejmującemu parafię ks.Franciszkowi Flisowi. CZ 2.
|
Protokół zdawczo-odbiorczy z 1869 r.
Przekazanie
archiwum parafialnego przez ustępującego proboszcza ks.Jana
Garbaczewskiego obejmującemu parafię ks.Franciszkowi Flisowi. CZ 3.
|
||
"Missale Romanum" ufundowany w 1869 roku do kościoła w Kryłowie przez Jana Świtlickiego i jego żonę (Jan Świtlicki pochowany jest na kryłowskim cmentarzu). Po prawej stronie okolicznościowy wpis w tymże Mszale. |
|||
Wykaz poddanych probostwa w 1803 roku z danymi o gruntach. |