Przyroda wokół nas

    W tym dziale chcemy przybliżyć walory przyrodnicze, w które tak bogaty jest nasz teren.
To w Kryłowie stykają się dwa obszary chronionego krajobrazu. Na południe ciągnie się Dołhobyczowski Obszar Chronionego Krajobrazu,na północ Nadbużański Obszar Chronionego Krajobrazu.
Rzeka Bug sama w sobie przez to, że jej koryto jest nieuregulowane stanowi malowniczy krajobraz. Wielkim bogactwem rzeki jest jej zarybienie.
Na naszym terenie mamy liczną populację czapli siwej, bociana białego, żołny, bobra i wielu innych gatunków ptaków i zwierząt.
Bogaty jest również świat roślin.
Do stanu pierwotnego zaczynają powracać też bagniska w Konarowie.

W chwili obecnej zapraszamy do zapoznania się z następującymi przyrodniczymi ciekawostkami:

* CZAPLINIEC *

* ŁABĘDZIE NA BUŻKU *

* BOBRZE TAMY W PREHORYŁEM *

* RZEKA BUKOWA W KOSMOWIE *

Zapraszamy też do odwiedzenia zakładek o wędkarstwie i będącej rajem dla wędkarzy rzece Bug.

„CZAPLINIEC”

Na granicy Kosmowa i Cichobórza położony jest niewielki lasek, który stał się siedliskiem czapli siwej.
Według zainteresowanych jest to największa kolonia tego ptaka w naszym regionie.
Czaple siwe gnieżdżą się na wysokich drzewach tworząc kolonie, które przyjęło się nazywać „Czaplińce”. Nasza kolonia czapli siwej liczy około 70 gniazd i prawie wszystkie są zasiedlone. Czaple w porównaniu z bocianami budują gniazda znacznie mniejsze i na znacznie cieńszych gałęziach. Stanowczo unikają środka lasu. Na jednym drzewie spotyka się przeważnie do 3 gniazd, ale bywa i tak, że tych gniazd jest więcej.
Czapla siwa jest łatwa do odróżnienia ze względu na ubarwienie i charakterystyczny lot. W upierzeniu przeważa kolor szary. Głowa i szyja białawe z wyraźnym czarny pasem na czubie głowy i podłużnymi ciemnymi smugami na szyi. W locie szyja esowato wygięta. Charakterystyczną cechą tego ptaka jest jego gęganie.
Średnie wymiary to wysokość około 90 cm i rozpiętość skrzydeł 170 cm.
Na przełomie marca i kwietnia samica składa 3 do 5 jaj o zabarwieniu bladoniebieskim. W ciągu roku wyprowadza jeden lęg. Jaja wysiadywane są przez okres 25 dni. W przypadku braku pokarmu przeżywają tylko najsilniejsze pisklęta.
Pisklęta opuszczają gniazdo po 25-30 dniach i rozpoczynają pierwsze wędrówki po gałęziach znajdujących się w pobliżu gniazda. Mając 50 dni rozpoczynają pierwsze loty.
Pożywienie czapli siwej stanowią ryby. Czapla czatuje nieruchomo stojąc w płytkiej wodzie i łapie ryby szybkim ruchem.
Czapla siwa jest objęta ochroną gatunkową częściową.
Czapliniec leży w dogodnym miejscu do obserwacji. Najlepiej dojechać skręcając w lewo z drogi asfaltowej łączącej Kryłów z Kosmowem przed rzeką Bukową. Droga dojazdowa jest utwardzona i w dobrym stanie.

ŁABĘDZIE NA BUŻKU

    Aby obejrzeć przepiękne ptaki, jakimi są łabędzie nie musimy wyruszać w odległe zakątki naszego kraju. Wystarczy wybrać się nad Bużek ( za posesją Pana Kłosa ). Miejsce to upodobały sobie łabędzie nieme. Ptaki mało płochliwe, pozwalające na ich obserwację z małej odległości. Dodając do tego przepiękny krajobraz mamy bardzo miłe przeżycia estetyczne.

Łabędź niemy  to duży, wędrowny ptak wodny.
Samce większe od samic, dorosłe osobniki białe, dziób pomarańczowy, u nasady czarna narośl (większa u samców). Nogi czarne. Młodociane szare (białe od 3-go. roku życia), choć zdarzają się osobniki białe już od wyklucia. Płynąc wygina esowato szyję, a skrzydła unosi w górę tworząc rodzaj peleryny. Dorosłe osobniki nie nurkują, choć pisklęta posiadają tę umiejętność.
Wymiary łabędzi
- długość ciała ok. 150 - 170 cm
- rozpiętość skrzydeł ok. 235 cm
- waga ok. 8 - 12 kg
Ulubionym miejscem tych ptaków są stojące zbiorniki wodne z dużą ilością trzcin, a do takich możemy zaliczyć nasz Bużek.
Gniazda budują w trzcinach lub pływające.
Składają 5 do 9 jaj w kwietniu lub maju, wyprowadzą jeden lęg w ciągu roku.
Jaja wysiadywane są przez okres 35 dni tylko przez samicę, podczas gdy samiec pozostaje w pobliżu broniąc w razie potrzeby gniazda.
Zdolność do lotu uzyskują po około 4 - 5 miesiącach.
Pożywieniem jest pokarm roślinny.
Łabędzie objęte są ochroną gatunkową.

Przy tej okazji należy wspomnieć o Bużku. Wszyscy zachwycają się Bugiem jako ostatnią dziką rzeką w Polsce. Opinia jest zupełnie słuszna. My chcemy zachęcić do zaglądania na uroczyska koło Kryłowa, a są nimi nadbużańskie łąki i wijący się Bużek. Nie wiem czy ktoś policzył ile razy wykręca w prawo i lewo od „Targowicy” po „Cegielnię”. Doskonale widać to na zdjęciach „Kryłów z lotu ptaka” umieszczonych na naszym internetowym portalu.

(opracował Henryk Żurawski)

BOBRZE TAMY W PREHORYŁEM

                       

    Warto wybrać się na spacer nad niewielką rzeczkę zwanej dawniej Strugą w Prehoryłem. Możemy na odcinku od mostu prehorylskiego do dawnego cmentarza pounickiego podziwiać sztukę budowania bobrzych tam. Bobry za ich pomocą spiętrzają wodę i na stworzonych przez siebie rozlewiskach (zwanych stawami bobrowymi) wznoszą swoje nory lub żeremia, zaś spiętrzona woda cgroni dostęp do nich, jak też zapewnia możliwość łatwiejszego nurkowania i przetransportowywania budulca.
Trzeba przyznać, że zwierzęta te tak z dużych, jak i często też z małych kawałków drewna , gałązek, trzciny, mułu... potrafią wznosić świetne i szczelne zapory. Gdy napór wody jest zbyt duży, budują zapory kilkustopniowe.
Tam, gdzie jest to możliwe bobry kopią nory, które osiągają czasem długość 50 metrów, wejście do nich jest zawsze pod wodą (dlatego też im większy poziom wody, tym bezpieczniejsze wejście). Tam, gdzie nie ma ku temu warunków, wówczas wznoszą żeremia.

    Bóbr jest zwierzęciem roślinożernym, żywi się roślinami przybrzeżnymi i wodnymi. Zimą żywi się korą, miazgą, pędami oraz liśćmi drzew i krzewów, z których upodobał sobie najbardziej osikę, wierzbę, brzozę oraz leszczynę.
Bobry wiążą się w stałe pary, czyli podobnie jak człowiek zakładające rodzinę. Bobrze gody przypadają na początek stycznia, zaś młode przychodzą na świat na przełomie kwietnia i maja i po 2 latach opuszczają rodziców, by połączyć się w pary, aby założyć nowe, bobrze, rodziny.
    Bobry dzięki swoim predyspozycjom potrafią świetnie pływać i nurkować. Dzięki umiejętności zaciskania otworów ciała, jak też trzeciej powiece (która chroni oko podczas nurkowania), mogą bez większych problemów przebywać pod wodą nawet do 10 minut! Również ogromny ogon pomaga w pływaniu.
Gdy bóbr boi się przeciwnika uderza ogonem o lustro wody, aby go odstraszyć. Sam na inne zwierzęta nie napada i niezaczepiany nie jest dla nikogo niebezpieczny.

    Dawniej bobry były bardzo poszukiwanym "towarem". Ich futra bardzo ceniono, bobrzy tłuszcz używany był w celach leczniczych, zaś bobrze mięso podawano na ucztach jako przysmak. Doprowadziło to z czasem do tego, że bóbr stał się gatunkiem zagrożonym, toteż obecnie został wpisany na listę zwierząt chronionych, co spowodowało odbudowę populacji tych sympatycznych zwierząt. Słowo "sympatyczne" z pewnością nie jest używane przez rolników, których łąki często są przez bobrzą hydrotechnikę zalewane, czy leśnicy, gdyż bobry "zjadają" drzewostan. Są jednak i głosy pozytywne o działalności bobrów, może nie gospodarcze, ale ekologiczne -odwracają melioracyjne osuszenia terenów i pozytywnie wpływają na retencję wód. Przyczyniają się też do odtwarzania śródlądowych bagien, tworząc ważne siedliska owadów. Okazuje się, że podtopienia mogą być też bardzo korzystne, a bobrze tamy mogą nawet w niektórych przypadkach zmniejszać zagrożenia powodziowe.

(opr. T. Sobczuk, zdj.1-4 i film J. Szpytma; zdj. 5 - H. Żurawski)