Kopaczówka i Rożyszcze - "Mały Kryłów"
Na
pytanie, co stało się z prawosławnymi, którzy mieszkali w Kryłowie
od stuleci, można usłyszeć ogólne stwierdzenie, że wywieźli ich
za Bug. Ale gdzie i jakie były ich losy, tego nie wie prawie nikt.
Pojawiają się pojedyncze informacje. A przecież grupa osób
deportowanych w latach 1944-1946 była dosyć liczna. Wymienić można
chociażby rodziny: Konowałów, Krawczuków, Gruszków, Gromów,
Jaskórskich, Miszczuków, Segedów, Stepaniuków, Poliszczuków,
Tusiewiczów, Sydorowiczów, Tabaczuków, Makowskich, Peredunów i
wielu, wielu innych. Tu
trzeba jeszcze dokładnych badań historycznych.
Wywozili
ich na podstawie tzw. Kart Ewakuacyjnych. W karcie takiej wymienieni
byli członkowie rodziny oraz to co zabierali ze sobą: konie, krowy,
świnie, zboże, sprzęt rolniczy, którym zazwyczaj był tylko pług.
Kierowani
byli w różne zakątki Ukrainy. Jedni na Wołyń, inni w okolice
Odessy, Chersonia, jeszcze inni na Zaporoże. Poczucie wspólnoty
było u tych kryłowian tak silne, że potrafili w większości
zgromadzić się w dwóch miejscowościach koło Łucka. Były to:
Rożyszcze i Kopaczówka. Tam zamieszkali wierząc, że kiedyś wrócą
do Kryłowa. Po wcześniejszych przeżyciach z bieżeństwem uznali,
że stąd będzie blisko do rodzinnych stron.
Lata
mijały, część rodzin wyjechała do Łucka, Nowowołyńska, Lwowa
i innych miejscowości. Kolejne pokolenia kryłowian, po zdobyciu
wykształcenia też znalazło sobie swoje miejsce na ziemi poza tym
„Małym Kryłowem”, jakim były te dwie miejscowości. Część
potomków kryłowian żyje nadal w Kopaczówce i Rożyszczach.
Wszystkich
łączy jednak jedno – pamięć i wspomnienia o Kryłowie. Wielu
przechowuje zdjęcia, dokumenty z Kryłowa i traktują je jako
najcenniejsze pamiątki.
Ten
„Mały Kryłów” to także cmentarze w Kopaczówce i Rożyszczach.
Tam możemy trafić na groby kryłowian. Na uwagę zasługuje
zwyczaj portretowania zmarłych. Niemal na wszystkich nagrobkach
umieszczona jest podobizna zmarłego. Dzięki temu jeszcze bardziej
poznajemy naszych dawnych sąsiadów.
Przedstawiamy
nagrobki z cmentarza w Kopaczówce. Niebawem także z Rożyszcz.
Dziękuję
Pani Wierze Greś z Kopaczówki – wnuczce Andrzeja Gruszki za
materiały oraz zdjęcia wykonane na tamtym cmentarzu.
Przygotował Żurawski Henryk
Zdjęcia
dokumentów:
Karta
ewakuacyjna rodziny Gruszków – w zbiorach Wiery Greś
Karta
ewakuacyjna rodziny Tusewiczów – w zbiorach Ałły Tusewicz
Zdjęcia
nagrobków z cmentarza w Kopaczówce.