Kopaczówka i Rożyszcze - "Mały Kryłów"


           Na pytanie, co stało się z prawosławnymi, którzy mieszkali w Kryłowie od stuleci, można usłyszeć ogólne stwierdzenie, że wywieźli ich za Bug. Ale gdzie i jakie były ich losy, tego nie wie prawie nikt. Pojawiają się pojedyncze informacje. A przecież grupa osób deportowanych w latach 1944-1946 była dosyć liczna. Wymienić można chociażby rodziny: Konowałów, Krawczuków, Gruszków, Gromów, Jaskórskich, Miszczuków, Segedów, Stepaniuków, Poliszczuków, Tusiewiczów, Sydorowiczów, Tabaczuków, Makowskich, Peredunów i wielu, wielu innych. Tu trzeba jeszcze dokładnych badań historycznych.

    Wywozili ich na podstawie tzw. Kart Ewakuacyjnych. W karcie takiej wymienieni byli członkowie rodziny oraz to co zabierali ze sobą: konie, krowy, świnie, zboże, sprzęt rolniczy, którym zazwyczaj był tylko pług.
Kierowani byli w różne zakątki Ukrainy. Jedni na Wołyń, inni w okolice Odessy, Chersonia, jeszcze inni na Zaporoże. Poczucie wspólnoty było u tych kryłowian tak silne, że potrafili w większości zgromadzić się w dwóch miejscowościach koło Łucka. Były to: Rożyszcze i Kopaczówka. Tam zamieszkali wierząc, że kiedyś wrócą do Kryłowa. Po wcześniejszych przeżyciach z bieżeństwem uznali, że stąd będzie blisko do rodzinnych stron.

    Lata mijały, część rodzin wyjechała do Łucka, Nowowołyńska, Lwowa i innych miejscowości. Kolejne pokolenia kryłowian, po zdobyciu wykształcenia też znalazło sobie swoje miejsce na ziemi poza tym „Małym Kryłowem”, jakim były te dwie miejscowości. Część potomków kryłowian żyje nadal w Kopaczówce i Rożyszczach.

Wszystkich łączy jednak jedno – pamięć i wspomnienia o Kryłowie. Wielu przechowuje zdjęcia, dokumenty z Kryłowa i traktują je jako najcenniejsze pamiątki.

    Ten „Mały Kryłów” to także cmentarze w Kopaczówce i Rożyszczach. Tam możemy trafić na groby kryłowian. Na uwagę zasługuje zwyczaj portretowania zmarłych. Niemal na wszystkich nagrobkach umieszczona jest podobizna zmarłego. Dzięki temu jeszcze bardziej poznajemy naszych dawnych sąsiadów.

Przedstawiamy nagrobki z cmentarza w Kopaczówce. Niebawem także z Rożyszcz.

Dziękuję Pani Wierze Greś z Kopaczówki – wnuczce Andrzeja Gruszki za materiały oraz zdjęcia wykonane na tamtym cmentarzu.

                           

                           

                               

                   

Przygotował Żurawski Henryk



Zdjęcia dokumentów:

Karta ewakuacyjna rodziny Gruszków – w zbiorach Wiery Greś

Karta ewakuacyjna rodziny Tusewiczów – w zbiorach Ałły Tusewicz

Zdjęcia nagrobków z cmentarza w Kopaczówce.