Księga wypominkowa kryłowskiej cerkwi z 1741 roku.

    W Nowowołyńsku, w rodzinie potomków Konowałów z Kryłowa, którzy zostali wywiezieni za Bug po II wojnie światowej znajduje się niezwykła księga.

To księga wypominkowa kryłowskiej cerkwi z lat 1741 - 1909. W polskiej literaturze określana jest jako synodnik czy księga wspominkowa. Księga zawiera 59 kart.

    Na stronie tytułowej możemy przeczytać:

" Synodnik ten zaczął spisywać ksiądz prezbiter [jerej] Grzegorz Haponowicz, po to aby opisać dusze zmarłych [zeszłych, odeszłych] ojców i braci naszych, prawosławnych chrześcijan. W mieście błogosławionym Kryłowie w świątyni Przemienienia Pana Naszego Jezusa. Roku Pańskiego [Bożego] 1741, miesiąca stycznia, dnia 27."

Kolejne karty to wspomnienia zmarłych. Wiele stron poświęconych jest cytatom z Pisma Świętego. Jedna ze stron zawiera fragment z Ewangelii wg św. Łukasza, rozdział 24.

" A gdy rozmawiali o tym, On sam stanął pośród nich i rzekł do nich: «Pokój wam!»  Zatrwożonym i wylękłym zdawało się, że widzą ducha.  Lecz On rzekł do nich: «Czemu jesteście zmieszani i dlaczego wątpliwości budzą się w waszych sercach?  Popatrzcie na moje ręce i nogi: to Ja jestem. Dotknijcie się Mnie i przekonajcie: duch nie ma ciała ani kości, jak widzicie, że Ja mam».  Przy tych słowach pokazał im swoje ręce i nogi.  Lecz gdy oni z radości jeszcze nie wierzyli i pełni byli zdumienia, rzekł do nich: «Macie tu coś do jedzenia?»  Oni podali Mu kawałek pieczonej ryby.  Wziął i jadł wobec nich. Potem rzekł do nich: «To właśnie znaczyły słowa, które mówiłem do was, gdy byłem jeszcze z wami: Musi się wypełnić wszystko, co napisane jest o Mnie w Prawie Mojżesza, u Proroków i w Psalmach»."

    Strony poświęcone XIX wiekowi i początkom XX wieku to już same wypominki.

    Zapiski dotyczą nie tylko parafian unickich a następnie prawosławnych ale także zmarłych dobrodziejów cerkwi, jak Józef Chrząnowski, dziedzic Kryłowa, czy Franciszek Jeżewski, dziedzic Hołubia.

    Strona z roku 1882 przybrała formę prośby.

"Pamiętaj Panie o spoczywaniu [w pokoju] i odpuszczeniu grzechów sług Bożych braci i sióstr przy świątyni Przemienienia Pańskiego w osadzie Kryłów. Bractwo ustanowiono w 1882 roku. "

    Dalej, pod kreską, wymienione są imiona sług Bożych:

"Symeona, Marii, Katarzyny, Marii, Anny, Katarzyny, Ewy, Marty, Stefana, Harasima, Pelagii, Pawła, Agafii."

    W księdze wspomniany jest sługa Boży jerej Piotr Wasienko zmarły w 1909 roku oraz jego żona Krystyna, którzy pochowani są na kryłowskim cmentarzu i ich nagrobek zachował się do dzisiaj.

Dziękuję Panu Andrzejowi Kostiukowi z Nowowołyńska za odnalezienie księgi i przesłanie skanów a Wazdarowi za objaśnienia i tłumaczenie wybranych stron.

Przygotował Henryk Żurawski