Ukaz Tolerancyjny - 1905 r.

W wyniku kłopotów wewnętrznych, jak i zewnętrznych, car Rosji złagodził swoje stanowisko w kwestiach religijnych. Wydał ukaz tolerancyjny, na mocy którego dawni unici mogli powrócić na łono kościoła rzymskiego. Ponieważ wszystkie cerkwie unickie były od trzydziestu lat świątyniami prawosławnymi, więc dawni unici wraz z rodzinami przechodzili do kościoła rzymsko-katolickiego. Przechodzenie na katolicyzm równało się z uznaniem ich polskości. W archiwum parafialnym zachowała się księga, będąca rejestrem przejścia  do kościoła-rzymskiego na terenie kryłowskiej parafii.

Poniższa tabela przedstawia liczbę osób z poszczególnych miejscowości, którzy przeszli z  cerkwi prawosławnych na naszym terenie do kościoła rzymskokatolickiego w Kryłowie. Pierwsze zapisy w księdze Liber Conversorum rzymsko-katolickiej parafii kryłowskiej datowane są na 8 maja 1905 roku


 Lp.

Nazwa miejscowości

1905

1906

1907

1908

1.

Kryłów

97

20

12

15

2.

Nowosady

7

 

 

 

3.

Cichobórz

21

10

2

 

4.

Grafka

3

 

3

 

5.

Hołubie

19

1

1

1

6.

Kosmów

11

5

 

 

7.

Łasków

3

2

 

 

8.

Małków

23

3

7

 

9.

Piaseczno

1

 

 

 

10.

Prehoryłe

57

3

3

 

11.

Smoligów

22

60

3

1

12.

Szychowice

4

 

 

1

 

      Razem

268

104

31

18

 
Łącznie w pierwszych czterech latach przeszło do naszej parafii  421 osób.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na fakt, że w księgach kryłowskich po raz pierwszy pojawiają się mieszkańcy Kosmowa. Na stałe Kosmów należy do parafii kryłowskiej  dopiero od 1916-1917 roku . Wcześniej ta miejscowość przez całe stulecia należała do parafii Hrubieszów.                                      

Mieszkańcy, którzy powrócili na łono kościoła rzymskiego, często stawiali przy swoich posesjach krzyże. Kilka zachowało się do naszych czasów.


(Krzyż na posesji Pana Kuropatwy w Małkowie, postawiony jako votum za „Ukaz tolerancyjny”.)